این روشها که از نظر بسیاری از مردم شکنجه محسوب میشود، بیتردید ازجمله عبارات خاصی است که در کتابهای تاریخ جنگ عراق و 10سال جنگ آن درج خواهد شد. عبارات دیگری همچون سلاحهای کشتارجمعی نیز در این دسته قرار میگیرد.
ماههاست که سنای آمریکا و سیا درگیر تحقیق درباره چگونگی اجرای این شیوهها هستند. اکنون سنا گزارشی در بیش از 6300صفحه در اینباره تهیه کرده است که نارضایتی مقامات سیا را برانگیخته است.
سناتورها رأی دادهاند که خلاصهای چندصدصفحهای از این گزارش بلند برای اطلاع عموم منتشر شود. در این خلاصه، تصریح شده است این روشها فراتر از حد قانونی بود. به گزارش سایت خبری تحلیلی مککلاچی، گزارش یادشده مبنای حقوقی استفاده سیا را از روشهایی مانند غرق مصنوعی که برای اعترافگیری از متهمان جرائم تروریستی بهکار میرفت، زیر سؤال برده است. دولت بوش و سیا همواره با ارائه توجیههایی ادعا میکردند این روشها شکنجه نیست. غرق مصنوعی اصطلاحاً به حالتی گفته میشود که حولهای روی صورت فرد میاندازند و سپس روی صورتش آب میریزند.
در این وضع، به فرد حالت خفگی دست میدهد. این گزارش همچنین تصریح میکند سازمان سیا اطلاعات دقیقی را درباره افرادی که بازداشت کرده، جمع نکرده و آمار اشتباهی درباره افراد بازداشتی و کسانی که تحت بازجویی شدید قرار گرفتند، ارائه کرده است. سیا میگوید روشهای بازجویی شدید برای حدود 30نفر بهکار گرفته شد اما کارشناسان میگویند این ادعا بیپایه است. به گفته آنان، سیا میکوشد با کم جلوه دادن شمار این قبیل بازداشتیها از لطمه بیشتر بهخود جلوگیری کند و نشان دهد این برنامهای هدفمند بوده است، درصورتی که اینگونه نیست.
این یافتهها جزئی از حدود 20مورد نکتهای است که گزارش سنا به آن اشاره کرده است. وقتی این نکات در کنار هم قرار میگیرد، این تصور را به خواننده میدهد که سیا میخواست از کمند تمام سازوکارهای نظارتی بگریزد یا آنها را گمراه کند. این برنامه پس از حملات 11سپتامبر 2001و در زمان ریاستجمهوری جورج دبلیو بوش آغاز شد. اخیراً نانسی پلوسی رهبر دمکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا گفت دیک چنی معاون وقت رئیسجمهور عامل اصلی بهکارگیری روشهای بازجویی شدید بود.
ازجمله دیگر یافتههای گزارش سنا عبارتند از:
- سیا از آن دسته از روشهای بازجویی استفاده کرد که وزارت دادگستری یا دفتر مرکزی سیا تأیید نکرده بود.
- این سازمان مانع از نظارت و تصمیمگیری مؤثر کاخ سفید در ارتباط با این برنامه شد.
- سیا فعالانه مانع از نظارت کنگره بر این برنامه شد یا از آن طفره رفت.
- سیا حتی مانع از نظارت مناسب بر این برنامه توسط دفتر بازرس کل سازمان شد.
این گزارش بلند حاصل تحقیق 4ساله کمیته اطلاعات سنا در اینباره است. اعضای این کمیته اخیراً رأی دادند که خلاصهای 480صفحهای از آن را برای کاخ سفید بفرستند تا پیش از انتشار برای استفاده عموم، از طبقهبندی خارج شود. بهرغم آنکه ادعا میشد در نتیجه کاربرد این روشها، اطلاعات ارزشمندی بهدست آمده است، نویسندگان گزارش میگویند این برنامه اطلاعات ارزشمند اندکی را بهدست آورده است و سیا در این زمینه دولت بوش، کنگره و مردم را درباره مؤثر بودن این فنون فریب داد. سیا حاضر نبود اسناد مربوط به این برنامه را بهراحتی به سنا بدهد. در زمانی که سیا اسناد مورد نیاز سنا را برای تحقیقات در اختیار کارشناسان آن گذاشته بود، دایان فاینستاین رئیس کمیته اطلاعات مقامات سازمان را متهم کرد که در کار این کارشناسان جاسوسی و اخلال میکنند.
در مقابل، سیا هم مدعی شد کارشناسان سنا بهطور غیرقانونی به برخی اسناد دستیافتهاند و به وزارت دادگستری شکایت کرد. روشهای بازجویی شدید علاوه بر غرق مصنوعی، شامل محروم کردن از خواب تا حد 11روز، محبوسکردن در جعبهای تنگ و کوبیدن زندانیان به دیوار بود. سیا این زندانیان را در زندانهای مخفی در کشورهای خارجی نگهداری میکرد و برخی دیگر را میربود و در اختیار دولتهای خارجی قرار میداد تا از آنان بازجویی کنند. سیا همچنان مدعی است اطلاعاتی در این برنامه بهدست آورد که به شناسایی تروریستهای القاعده و باطل کردن توطئهها علیه آمریکا کمک کرد، اما برخی از یافتههای گزارش را پذیرفته است.